Het Oog van God

Op de brievenbus van mijn computer zit wel een NEE NEE sticker, maar die kan lang niet alle spinnetjes, die het wereldwijde web bevolken, tegenhouden.

Onlangs verscheen er in mijn mailbox een soort kettingbrief, getiteld ‘het Oog van God’. Toen ik de brief opende trof ik een foto uit de ruimte aan, vergezeld van de volgende tekst:

‘Dit is een zeldzame foto genomen door de Nasa.

Dit gebeurt slechts eens in de 3000 jaar.

Deze foto heeft reeds vele mirakels veroorzaakt in vele levens.

Doe een wens… je hebt in het Oog van God gekeken.

Je zult de veranderingen in je leven zien binnen één dag’.

En het gaat om een kettingbrief, dus wordt er op mijn gemoed gewerkt: ‘Verbreek hem alsjeblieft niet…Of je het nu gelooft of niet, hou deze mail niet voor jou alleen. Stuur hem door naar tenminste 7 mensen’.

Bij dezen zal ik aan het uitdrukkelijke verzoek de ketting niet te verbreken gevolg geven – maar wel op mijn manier. Door er hier over te schrijven.

Gehuld in het moderne jasje van het internet voegt deze mail zich naadloos in een eeuwenoude traditie van volksverlakkerij.

Het ‘Oog van God’! Nee maar. De foto komt uit de koker van de Nasa. Het Amerikaanse ruimtevaartinstituut, tevens dekmantel voor peperdure militaire klusjes, heeft al weer vele jaren geleden een speeltje, de telescoop ‘Hubble’, de ruimte ingestuurd. Tussen de bedrijven door schoot het apparaat dit mooie plaatje. Dat vervolgens aan het alom ronkend spinnende, wereldwijde web ten prooi viel.

Alle catechese weer voor niks geweest, denk ik dan. Maar zo kunnen we wel lekker aan het werk blijven natuurlijk. Niet voor niets schijnen ABC - cursussen over de Bijbel tegenwoordig weer als paddestoelen uit de grond te schieten.

Daar gaan we

U heeft toch ook wel eens naar zo’n ouderwetse Hollandse wolkenlucht liggen kijken

op uw rug in het gras? Misschien is het heel lang geleden, misschien was u een kind met veel fantasie. Maar omdat die luchten nog steeds voorkomen kunt u zich vast wel herinneren, dat in zo’n lucht van alles te zien valt, bijvoorbeeld gezichten (met oren, neuzen en monden in alle maten en soorten), maar ook krokodillen, leeuwen, beren, enz.: heel Blijdorp in de wolken.

Is dat onzin? Zeker niet. Het is prachtig als een kind (of het kind in ons) zijn fantasie de vrije loop laat gaan. Op die manier leert het zich te openen voor een andere werkelijkheid, dan de direct zintuiglijk waarneembare. Leve de fantasie!

Fantasie is ook in de Bijbel gelukkig volop aanwezig. God heeft er bijvoorbeeld handen en voeten, oren en… ogen, net een mens.

Inderdaad, zo treedt God ons tegemoet in de bijbelse verhalen, als een mens. Het beeld van Almacht en Alomtegenwoordigheid past bij een godenwereld, waaraan de God van de Bijbel Zich onttrekt. De Natuur - met een hoofdletter – is niet Zijn natuur.

God is geen natuurverschijnsel. Dat is pure blasfemie.

Wie het plaatje uit de ruimte ziet als het Oog van God moet nodig het oude Bijbels ABC van Miskotte herlezen. Dan krijg je weer oog voor de eigenschappen van de bijbelse God. In plaats van dat (natuurgetrouwe) Alziende Oog en de daarbij behorende voorstelling van Gods Almacht, komen dan de verhalen over de levende God, over wie in menselijke termen wordt gesproken. Die mensen aanspreekt met een Naam, met Zijn bijzondere Naam, waarin de ontmoeting voorop staat.

Hoe vroom het ook klinkt: ‘God is overal’, het is geen bijbelse voorstelling

In de Bijbel is geen plaats voor een dergelijk algemeen, tijdloos godsbegrip. In de Bijbel is God niet overal, maar verschijnt Hij op een bepaalde plek. Zie gezang 100 uit het Liedboek voor de Kerken: ‘Er heeft een stem gesproken, de Heer was daar!’

Dat is bijbelse taal. God komt van de andere kant. Waar dat precies is, geen idee, en daar komen we ook niet achter, ook niet met de duurste telescopen. Door de geschiedenis heen, tot op vandaag, proberen mensen God te ‘ontrafelen’.

Maar we schieten er niks mee op. Het enige wat telt is, dat er een stem heeft gesproken. Het enige wat telt is het verhaal, waarin een ontmoeting met God plaats vindt en wat er dan met mensen gebeurt. Wat er verandert. Denk aan de wijzen uit het Oosten, die langs een andere weg terugreizen naar huis.

Beter dan ons te laten misleiden door het Alziend Oog van de Hubble telescoop, is het als wij oog hebben voor de levende God, die naar ons toegekomen is.

Laten we die boodschap als een kettingbrief behandelen en alsjeblieft nooit verbreken!

Guus Koelman